Home > Begrippenlijst > Vulkaanas

Vulkaanas

Vulkaanas
Microscopische opname van een stukje vulkaanas, met een grootte van 0,13 mm.

Vulkaanas is fijn tot zeer fijn pyroclastisch materiaal (kleiner dan 2 mm), dat ontstaat bij een explosieve vulkaanuitbarsting. Vulkaanas komt bij een explosieve vulkaanuitbarsting in de atmosfeer terecht, en kan vervolgens met de wind over een grote afstand worden verplaatst alvorens het naar het aardoppervlak terugvalt. De vulkaanas kan op een afstand van tientallen kilometers van de vulkaan neerdwarrelen. Tijdens hevige asregens kunnen gebouwen onder het gewicht van de as instorten en mensen en dieren kunnen bedolven raken onder het as en stikken. Ook de luchtvaart ondervindt veel hinder van aswolken. Wanneer een vliegtuig door een vulkanische aswolk heen vliegt, kan de motor van een vliegtuig veel schade ondervinden. In het verleden zijn er ook vliegtuigen neergestort, nadat deze door een vulkanische aswolk heen zijn gevlogen.

Vulkaanas kan op verschillende manieren worden gevormd. Wanneer magma aan het aardoppervlak komt, daalt de atmosferische druk op de magma snel en zetten de gassen die in het magma zijn opgesloten heel snel uit. Hierdoor ontstaan een soort kleine explosies aan het oppervlak van het magma, waarbij vulkaanas wordt gevormd. Ook wanneer lava in contact komt met water, kan vulkaanas ontstaan. Gewoonlijk komt vrijwel al het pyroclastische materiaal binnen enkele kilometers van de krater van de vulkaan weer op de grond terecht, maar vulkanische as- en stofdeeltjes worden over grote afstanden door de wind meegevoerd. Vulkaanas kan duizenden kilometers afleggen en soms zelfs de hele aarde rondgaan. Zo dreef de aswolk van de Pinatubo op de Filippijnen in 1991 in nog geen drie dagen naar de oostkust van Afrika: een afstand van achtduizend kilometer.

Andere interessante artikelen: